بیوپسی کلیه: تشخیص و درمان بیماری کلیه
بیوپسی کلیه، روشی برای برداشتن قسمتی کوچک از بافت کلیه و بررسی آن زیر میکروسکوپ است. این کار توسط متخصص پاتولوژی انجام می‌شود تا بیماری‌های کلیوی یا عفونت را تشخیص دهد. در مورد پیوند کلیه، اگر عمل پیوند موفقیت آمیز نباشد، نمونه برداری می‌تواند علت مشکل را مشخص کند.
کاربرد نمونه‌برداری از کلیه‌ها
چرا پزشک ممکن است بیوپسی کلیه را تجویز کند؟
تشخیص دقیق: زمانی که آزمایش‌های معمول مانند آزمایش خون و ادرار اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق مشکل کلیوی ارائه نمی‌دهند، بیوپسی می‌تواند به پزشک در شناسایی علت بیماری کمک کند.
برنامه‌ریزی درمانی: با مشخص شدن نوع بیماری کلیوی از طریق بیوپسی، پزشک می‌تواند برنامه درمانی مناسب و متناسب با شرایط بیمار را تدوین کند.
بررسی روند بیماری: بیوپسی به پزشک کمک میکند تا سرعت پیشرفت بیماری کلیوی را رصد کند و در صورت نیاز، تغییرات لازم را در برنامه درمانی بیمار اعمال کند.
بررسی میزان آسیب: بیوپسی می‌تواند اطلاعات دقیقی از میزان آسیب کلیوی ناشی از بیماری‌های مختلف ارائه دهد.
ارزیابی اثربخشی درمان: با انجام بیوپسی در حین درمان، می‌توان اثربخشی روش درمانی را بررسی و در صورت نیاز، آن را اصلاح کرد.
کنترل کلیه پیوندی: بیوپسی در مورد کلیه‌های پیوندی برای بررسی سلامت کلیه و یافتن علت عدم کارکرد صحیح آن به کار می‌رود.
بیشتر بخوانید:بیوپسی چیست[همه چیز درباره این روش تشخیص]
چه زمانی بیوپسی کلیه تجویز می‌شود؟
پزشک بر اساس نتایج غیرطبیعی آزمایش‌های خون یا ادرار، بیوپسی کلیه را تجویز میکند. این نتایج می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
وجود خون در ادرار (هماچوری): این علامت می‌تواند نشان‌دهنده التهاب، آسیب یا بیماری در کلیه‌ها باشد.
وجود پروتئین بیش از حد در ادرار (پروتئینوری): این علامت می‌تواند نشان‌دهنده آسیب به فیلترهای کلیه باشد.
التهاب: التهاب کلیه می‌تواند به دلیل عفونت، بیماری خودایمنی یا سایر بیماری‌ها باشد.
اسکار: اسکار کلیه می‌تواند به دلیل آسیب قبلی به کلیه باشد.
عفونت: عفونت کلیه می‌تواند توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد شود.
رسوب غیر طبیعی پروتئینی به نام ایمونوگلوبین: این رسوب می‌تواند نشان‌دهنده بیماری خودایمنی باشد.
وجود میزان بالای مواد زائد در ادرار: این علامت می‌تواند نشان‌دهنده نارسایی کلیه باشد.
تجمع مواد زائد در کلیه می‌تواند از تاثیر بیماری‌های دیگری نیز ناشی شود و در اینجا نیز بیوپسی کلیه به عنوان روشی مکمل در تشخیص کمک میکند.
نکته مهم:
همه افراد با این مشکلات به بیوپسی کلیه احتیاج ندارند.
تشخیص میزان نیاز به بیوپسی توسط پزشک معالج و با توجه به علائم، نتایج آزمایش‌ها و سلامت کلی بیمار انجام می‌شود.
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، به پزشک خود مراجعه کنید تا در صورت نیاز، بیوپسی کلیه انجام شود.
ممکن است پزشک شما بر اساس معاینه و بررسی علائم، بیوپسی کلیه را تجویز کند، حتی اگر هیچ یک از علائم ذکر شده در بالا را نداشته باشید. در مورد ضرورت یا عدم ضرورت انجام بیوپسی با پزشک خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید:ماموگرافی مشکوک
آمادگی‌های لازم برای نمونه‌برداری از کلیه ها
قبل از انجام نمونه‌برداری از کلیه‌ها، اقداماتی برای آماده‌سازی بیمار انجام می‌شود که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:
- بیمار برای انجام نمونه‌برداری در بخش بستری می‌شود.
- فشار خون بیمار به طور مرتب کنترل می‌شود.
- مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مثل آسپرین، پلاویکس و وارفارین به توصیه پزشک از چند روز قبل از نمونه‌برداری قطع می‌شود.
- آزمایش‌های مختلفی برای بررسی عملکرد کلیه، آزمایش ادرار، تست‌های انعقادی و سونوگرافی از کلیه‌ها انجام می‌شود.
- پزشک معالج دلایل انجام بیوپسی، راه‌های تشخیصی جایگزین و عواقب عدم انجام بیوپسی را به طور کامل برای بیمار شرح می‌دهد.
نکات مهم:
- بیمار باید قبل از بیوپسی ناشتا باشد.
- بیمار باید تمام داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برساند.
- بیمار باید در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی، با پزشک خود صحبت کند.
با انجام این اقدامات، بیمار برای نمونه‌برداری از کلیه‌ها آماده می‌شود.
روش‌های نمونه‌برداری از کلیه
دو روش کلی برای نمونه‌برداری از کلیه‌ها وجود دارد:
بیوپسی سوزنی یا از طریق پوست
مراحل بیوپسی سوزنی:
- محاسبه محل دقیق کلیه: با استفاده از سونوگرافی یا اشعه ایکس، محل دقیق کلیه مشخص می‌شود.
- ضدعفونی کردن: محل مورد نظر برای ورود سوزن ضدعفونی می‌شود.
- بی‌حسی: محل ورود سوزن با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود.
- وارد کردن سوزن: سوزن مخصوص بیوپسی از طریق پوست وارد بدن شده و به سمت کلیه هدایت می‌شود.
- برداشت نمونه: با استفاده از سوزن، نمونه کوچکی از بافت کلیه برداشته می‌شود.
- خارج کردن سوزن: سوزن از بدن خارج شده و محل نمونه‌گیری پانسمان می‌شود.
این روش معمولاً در مطب پزشک یا بخش رادیولوژی بیمارستان انجام می‌شود. بیوپسی سوزنی روشی سرپایی است و بیمار نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
بیوپسی باز
مراحل بیوپسی باز:
- بیهوشی: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد.
- ایجاد برش: یک برش کوچک در شکم ایجاد می‌شود.
- نمونه‌گیری: جراح با هدایت سونوگرافی یا سی تی اسکن، نمونه‌ای از بافت کلیه را برمی‌دارد.
- بخیه زدن: برش ایجاد شده با بخیه بسته می‌شود.
بیوپسی باز در اتاق عمل بیمارستان انجام می‌شود. بیمار پس از بیوپسی باز باید برای مدتی در بیمارستان بستری شود.
بیشتر بخوانید : سونوگرافی سه بعدی چیست؟
عوارض نمونه‌برداری کلیه
بیوپسی کلیه روشی برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت کلیه است که برای بررسی دقیق‌تر در زیر میکروسکوپ انجام می‌شود. این روش می‌تواند به تشخیص بیماری‌های مختلف کلیوی، تعیین شدت بیماری و برنامه‌ریزی برای درمان کمک کند.
عوارض جانبی بیوپسی کلیه به دو دسته شایع و نادر تقسیم می‌شوند:
عوارض جانبی شایع:
درد: درد در محل نمونه‌گیری
خونریزی: خونریزی جزئی در محل نمونه‌گیری
کبودی: کبودی در محل نمونه‌گیری
حالت تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ
عوارض جانبی نادر:
خونریزی شدید: خونریزی شدید که نیاز به مداخله پزشکی دارد.
عفونت: عفونت در محل نمونه‌گیری
آسیب به اندام‌های مجاور: آسیب به اندام‌های مجاور کلیه
واکنش آلرژیک: واکنش آلرژیک به داروهای بی‌حسی
مراقبت‌های بعد از بیوپسی
پس از انجام بیوپسی کلیه، مراقبت‌های صحیح برای بهبود سریعتر و جلوگیری از عوارض جانبی بسیار مهم است.
در اینجا به برخی از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از بیوپسی کلیه اشاره می‌کنیم:
- استراحت: به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از بیوپسی، استراحت کامل داشته باشید.
- از انجام فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اشیاء سنگین خودداری کنید.
- رانندگی نکنید.
- مایعات: مایعات کافی بنوشید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری کنید.
- آب، آبمیوه و سوپ بهترین گزینه‌ها برای نوشیدن هستند.
- داروها: داروهای تجویز شده توسط پزشک را به طور مرتب مصرف کنید.
- مسکن‌ها را طبق دستور پزشک برای کاهش درد مصرف کنید.
- محل نمونه‌گیری را تمیز و خشک نگه دارید.
- از دست زدن به محل نمونه‌گیری خودداری کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، ترشحات یا درد، به پزشک خود اطلاع دهید.
- از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید.
- از مصرف غذاهای شور و چرب خودداری کنید.
- مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل را افزایش دهید.
- در زمان تعیین شده برای بررسی نتایج بیوپسی به پزشک خود مراجعه کنید.
- در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی، به پزشک خود اطلاع دهید.
- از استعمال دخانیات و مصرف الکل خودداری کنید.
- استرس خود را به حداقل برسانید.
- خواب کافی داشته باشید.
با رعایت این مراقبت‌ها، می‌توانید به بهبودی سریعتر پس از بیوپسی کلیه کمک کنید.
علاوه بر موارد ذکر شده، عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد که در اینجا به آنها اشاره نشده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی بیوپسی کلیه با پزشک خود صحبت کنید.
اگر برای شما هم بررسی وضعیت نمونه برداری اهمیت دارد با مراجعه به مرکز تصویربرداری تهران ۱۰۱ این اطمینان خاطر را برای خود فراهم کنید. در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران۱۰۱ با به روزترین متد تصویربرداری تحت نظارت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته های مرتبط با کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته و جوابدهی آنلاین سریع و دقیق انجام می شود.
