تشخیص سرطان با ماموگرافی

سرطان پستان به عنوان یکی از شایع ترین انواع سرطان در زنان، تهدیدی جدی برای سلامت جامعه محسوب می شود. تشخیص زودهنگام این بیماری، نقش بسیار مهمی در افزایش شانس بهبودی و کاهش مرگ ومیر ناشی از آن ایفا می کند. ماموگرافی به عنوان یک روش تصویربرداری تشخیصی، به دلیل توانایی در نشان دادن تغییرات ظریف در بافت پستان پیش از آنکه قابل لمس باشند، به عنوان ابزار اصلی غربالگری سرطان پستان شناخته می شود. در این مقاله از مرکز تصویربرداری تهران ۱۰۱ به عنوان تخصصی ترین مرکز ماموگرافی در تهران، به بررسی تشخیص سرطان با ماموگرافی ، انواع ماموگرافی، مزایا و محدودیت های آن، پرداخته می شود.

ماموگرافی سینه

ماموگرافی، با بهره گیری از پرتوهای ایکس، تصاویری مانند سایه  از ساختارهای متراکم پستان تولید می کند. این روش به پزشکان امکان می دهد تا رسوبات کلسیمی مشکوک و سایر ناهنجاری ها را که ممکن است نشانه ای از سرطان باشند، تشخیص دهند. هرچند تمام رسوبات کلسیمی خطرناک نیستند، اما وجود آن ها در بافت سینه می تواند دلیل کافی برای انجام بررسی های بیشتر باشد. ماموگرافی های سه بعدی، با ایجاد تصاویر چند بعدی از زوایای مختلف، دقت تشخیص را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. در ماموگرافی تشخیصی، به دلیل نیاز به تصاویر دقیق تر، زمان انجام ماموگرافی طولانی تر است و تکنسین ممکن است برای بررسی دقیق تر نواحی مشکوک، از پرتوهای ایکس اضافی استفاده کند. رادیولوژیست با مطالعه دقیق تصاویر، به دنبال هرگونه ناهنجاری و تشخیص سرطان با ماموگرافی است تا بتواند تشخیص دقیق و به موقعی ارائه دهد.

بافت نرمال سینه

سینه ها از ترکیبی از بافت های چربی، فیبری و غده ای تشکیل شده اند. هر چه میزان بافت فیبروگلاندولار در سینه بیشتر باشد، تراکم سینه نیز بیشتر خواهد بود. این تراکم با استفاده از ماموگرافی و توسط رادیولوژیست به چند دسته مختلف تقسیم بندی می شود.

در سینه هایی با تراکم کم (تقریباً کاملاً چرب)، بافت چربی غالب است و در ماموگرافی به رنگ تیره دیده می شود. این تیره بودن باعث می شود تا هرگونه ناهنجاری که معمولاً به رنگ سفید دیده می شود، به راحتی قابل تشخیص باشد. اما در سینه های با تراکم بالا (بسیار متراکم)، بافت فیبروگلاندولار غالب است و هم بافت طبیعی و هم تومورها و سایر ناهنجاری ها به رنگ سفید دیده می شوند. این همرنگ بودن باعث می شود تا تشخیص ناهنجاری ها در سینه های متراکم با دشواری بیشتری همراه باشد.

بافت سینه متراکم در بسیاری از زنان وجود دارد و لزوماً نشانه بیماری نیست. معمولاً با افزایش سن، تراکم سینه ها کاهش می یابد، اما این اتفاق همیشه رخ نمی دهد. اهمیت شناخت تراکم سینه در این است که زنان با سینه های متراکم، نیازمند پیگیری های دقیق تر و احتمالاً استفاده از روش های تشخیصی مکمل مانند سونوگرافی هستند تا احتمال تشخیص زودهنگام سرطان سینه افزایش یابد. تراکم سینه به میزان بافت فیبروگلاندولار در سینه اشاره دارد و بر روی دقت ماموگرافی در تشخیص سرطان تأثیر می گذارد.

کلسیفیکاسیون سینه چیست؟

کلسیفیکاسیون سینه به معنای وجود رسوبات کلسیمی در بافت سینه است. این رسوبات در تصاویر ماموگرافی به صورت نقاط سفید رنگ مشاهده می شوند. گرچه ممکن است شنیدن این موضوع نگران کننده باشد، اما لازم است بدانید که اکثر این رسوبات خوش خیم هستند و به معنای وجود سرطان نیستند.

در ماموگرافی، دو نوع اصلی کلسیفیکاسیون مشاهده می شود: ماکرو و میکرو. کلسیفیکاسیون های ماکرو به صورت نقاط سفید بزرگ یا خطوط مشخص می شوند و معمولاً خوش خیم هستند.

کلسیفیکاسیون های میکرو به صورت لکه های سفید بسیار ریز دیده می شوند که اغلب به هم چسبیده اند. این نوع کلسیفیکاسیون ها اگرچه در اکثر موارد خوش خیم هستند، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه اولیه سرطان سینه باشند و نیاز به بررسی بیشتر دارند.

به همین دلیل، پزشکان معمولاً ماموگرافی های قبلی را با تصاویر جدید مقایسه می کنند تا تغییرات احتمالی را بررسی کنند. به منظور اطمینان بیشتر، ممکن است پزشک از شما درخواست کند تا پس از ۶ ماه مجدداً ماموگرافی انجام دهید تا تغییرات احتمالی را بررسی کند.

وجود کلسیفیکاسیون در سینه به معنای ابتلا به سرطان نیست و در اکثر موارد خوش خیم است. با این حال، به دلیل اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان سینه، توصیه می شود که به طور منظم ماموگرافی انجام دهید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا نگرانی، با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : جلوگیری از سرطان پستان

تغییرات فیبروکیستیک سینه

تغییرات فیبروکیستیک سینه، یک وضعیت شایع و خوش خیم است که بسیاری از زنان، به ویژه در سال های باروری، آن را تجربه می کنند. این تغییرات به دو شکل اصلی فیبروز و کیست بروز می کنند.

فیبروز، به معنای افزایش بافت فیبری در سینه بوده و باعث ایجاد نواحی سفت می شود. این بافت اضافی، گاهی اوقات می تواند باعث احساس ناراحتی شود. از سوی دیگر، کیست ها، حفره های کوچکی هستند که از مایع پر شده اند. کیست  معمولاً نرم و متحرک بوده و با لمس، به صورت توده هایی با حاشیه مشخص احساس می شوند.

تغییرات فیبروکیستیک اغلب با چرخه قاعدگی ارتباط دارند و ممکن است قبل از پریود، تشدید شوند. این تغییرات، معمولاً بی خطر هستند و اصلا نیاز نیست که نگرانشان باشید. با این حال، برای اطمینان خاطر کامل، پزشک ممکن است درخواست ماموگرافی یا سونوگرافی تکمیلی نماید. این روش های تصویربرداری، به پزشک کمک می کنند تا تغییرات فیبروکیستیک را از سایر مشکلات پستان، مانند سرطان، متمایز کند. در سیستم گزارش دهی ماموگرافی (BI-RADS)، تغییرات فیبروکیستیک معمولاً با نمره ۲ یا ۳ طبقه بندی می شوند. این بدان معناست که این تغییرات، خوش خیم بوده و احتمال سرطان بودن آن ها بسیار کم است.

درمان کیست سینه چیست؟

کیست های سینه، کیسه های کوچکی هستند که دیواره نازکی داشته و مایعی درون آن ها جمع می شود. این کیست ها بسیار شایع بوده و اغلب زنان به یک یا چند عدد از آن ها در یکی یا هر دو سینه خود مبتلا می شوند. علل دقیق ایجاد کیست های سینه مشخص نیست، اما ارتباط آن ها با تغییرات هورمونی محتمل است. با این حال، وجود کیست لزوماً نشان دهنده اختلال هورمونی نیست. در صورت ایجاد درد، می توان از داروهای خوراکی برای کنترل علائم استفاده کرد. اگر کیست بزرگ باشد یا پزشک به منظور تشخیص دقیق تر نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد، تخلیه مایع درون کیست با استفاده از سوزن ظریف و به صورت سرپایی انجام می شود. این روش درمانی معمولاً ساده و بدون درد است. در اکثر موارد، روش های درمانی فوق برای کیست های سینه کافی هستند؛ با این حال، در برخی موارد نادر مانند کیست هایی که حاوی مایع خونی بوده یا همراه با توده های دیگر باشند، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

توده پستانی چیست؟

توده های پستانی، بسیار شایع هستند و می توانند منشأهای مختلفی چون کیست و فیبروآدنوم داشته باشند. تنوع در اندازه، شکل و دلایل بروز این توده ها، اهمیت تشخیص دقیق توسط متخصص را دوچندان می کند. خوشبختانه، اکثریت قریب به اتفاق این توده ها خوش خیم بوده و تغییرات فیبروکیستی، به ویژه در دوران پیش از قاعدگی، از شایع ترین علل آن ها محسوب می شوند. تشخیص بدون خطر بودن هر توده و یا ضایعه ای در پستان مستلزم مراجعه به جراح سرطان سینه و انجام بررسی های تخصصی است تا از خوش خیم بودن آن اطمینان حاصل شود و در صورت لزوم، درمان های مناسب صورت پذیرد.

نتایج ماموگرافی چقدر دقیق است؟

مانند هر روش تشخیصی دیگری، ماموگرافی نیز با محدودیت هایی همراه است. یکی از این محدودیت ها، احتمال وجود نتایج منفی کاذب است. در برخی موارد، ماموگرافی ممکن است وجود تومور را تشخیص ندهد، در حالی که تومور وجود دارد. این مسئله می تواند منجر به تاخیر در تشخیص و شروع درمان شود. از سوی دیگر، احتمال وجود نتایج مثبت کاذب نیز وجود دارد. در این حالت، ماموگرافی ممکن است تغییراتی را در بافت سینه نشان دهد که نشان دهنده سرطان نیستند، اما برای اطمینان بیشتر، پزشک ممکن است انجام بیوپسی یا سایر اقدامات تشخیصی را توصیه کند.

دقت ماموگرافی در تشخیص سرطان سینه حدود ۸۷ درصد تخمین زده می شود. این یعنی که در ۸۷ درصد موارد، ماموگرافی می تواند وجود یا عدم وجود سرطان سینه را به درستی تشخیص دهد. با این حال، به دلیل وجود احتمال خطا، تکمیل ماموگرافی با سایر روش های تشخیصی و معاینات بالینی منظم، برای رسیدن به یک تشخیص دقیق تر، ضروری است.

سخن پایانی

ماموگرافی یک روش تصویربرداری ارزشمند است که در عین حال دارای محدودیت هایی نیز هست. تراکم بالای بافت پستان، یکی از مهم ترین چالش ها در تشخیص دقیق توده های سرطانی با ماموگرافی است. با این حال، پیشرفت های اخیر در تکنولوژی تصویربرداری، مانند ماموگرافی دیجیتال و سه بعدی، دقت تشخیص را بسیار بهتر کرده است. اگر به دنبال بهترین مرکز تصویربرداری برای انجام ماموگرافی در تهران هستید همین حالا با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.

سوالات متداول

چرا ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه مهم است؟

ماموگرافی می تواند تومورهای بسیار کوچک را که در معاینه بالینی قابل لمس نیستند، شناسایی کند و به این ترتیب شانس درمان موفق را افزایش دهد.

چه زمانی باید ماموگرافی انجام داد؟

توصیه می شود که زنان از ۴۰ سالگی به بعد هر سال یک بار ماموگرافی انجام دهند. اما در صورت وجود عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی سرطان سینه، ممکن است نیاز به شروع ماموگرافی در سنین پایین تر یا انجام آن با فواصل کمتر باشد.

آیا ماموگرافی همیشه سرطان را تشخیص می دهد؟

ماموگرافی یک روش بسیار دقیق است، اما ممکن است در برخی موارد نتایج کاذب مثبت یا منفی داشته باشد. به همین دلیل، ممکن است نیاز به انجام آزمایش های تکمیلی مانند سونوگرافی یا بیوپسی باشد.

آیا ماموگرافی برای همه زنان مناسب است؟

معمولاً ماموگرافی برای همه زنان بالای ۴۰ سال توصیه می شود. اما در برخی موارد مانند بارداری یا شیردهی، انجام ماموگرافی ممکن است توصیه نشود.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند؟

سن، سابقه خانوادگی سرطان سینه، چاقی، هورمون  و برخی جهش های ژنتیکی از جمله عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر در سینه خود توده یا هرگونه تغییر دیگری احساس کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.