انواع خدمات ام آر آی
انواع MRI را می توان به دو گروه کلی MRI های ساده و جنرال و MRI های تخصصی تقسیم نمود. در ادامه به بررسی هر یک از گروه بندی انجام شده می پردازیم.
انواع ام آر آی ساده و جنرال
MRI مغز
این ام آر آی، در بررسی مغز، نخاع، چشم، گوش و بسیاری از دیگر اعضاء موجود در ناحیه سر و گردن و در بیماران مبتلا به سردرد حمله‌‌‌‌ای و ناگهانی؛ ضعف و دوبینی، تشنج، تومور، آنوریسم (ضایعات عروقی داخل مغز)، مولتیپل اسکلروزیسو… به کار می رود.
MRI ستون مهرهها
معمولا برای بررسی بیرون زدگی یا تورم غیرعادی دیسک، تنگ شدن و ناراحتی کانال میانی ستون مهرهها کاربرد دارد. علاوه بر این، این نوع تصویربرداری بهترین شیوه برای بررسی وضعیت آسیب ها و مشکلات عودکننده (بازگشت‌کننده) ستون مهرهها در بیمارانی است که مورد عمل جراحی ستون مهرهها قرار گرفته اند.
MRI استخوان و مفصل‌‌‌‌ها
در این نوع تصویربرداری، وضعیت تمام استخوان ها و مفصل ها، حتی بافت های نرم به ویژه بخش های متصل به آن ها قابل بررسی است. وضعیت تاندون‌ها، رباط ها، عضلات، غضروف‌‌‌‌ها و آسیب های احتمالی استخوان ها نیز با این تصویربرداری مورد بررسی قرار گیرد.
MRI حفره شکم
معمولا زمانی که استفاده از سی تی اسکن و اولتراسون پاسخ‌گوی نیاز پزشک برای تشخیص بیماری نباشد، از MRI حفره شکم برای بررسی دقیق وضعیت اندام های درونی حفره شکم استفاده می کنند. شاخص ترین کاربرد MRI حفره شکم، بررسی وضعیت کبد، غدد فوق کلیه و پانکراس است.
انواع ام آر آی اختصاصی
ام آر آی مجاری صفراوی MRCP
در این روش هیچ وسیله ای وارد بدن نشده و از هیچ ماده حاجبی به صورت تزریقی استفاده نمی شود. با این روش می توان کیسه صفرا و مجاری صفراوی را به بهترین وجه ممکن مورد بررسی قرار داد. این روش به ویژه در بررسی ضایعات نسجی از جمله تومورها در اعضای مورد نظر کاربرد دارد.
ام آر آی بررسی سیستم ادراری MRU
تصویرداری از سیستم ادراری به دو صورت بدون تزریق (MRU) یا تصویربرداری ساده و با تزریق گادولینیوم (EMRU) از دستگاه ادراری انجام می شود . MRI در سیستم ادراری جهت بررسی عملکرد و وضعیت گردش خون کلیه ها و همچنین چگونگی ترشح ادرار و وجود تومورها و انتشار آن ها به قسمت های مجاور از طریق مشاهده کلیه ها، حالب و مثانه به کار گرفته می شود .
ام آر آی پستان Breast
کاربردهای اصلی این نوع از تصویربرداری عبارتند از:
- بیماران با پستان متراکم وجوان
- تعیین میزان پیشرفت کانسر
- بررسی حاشیه و وسعت انتشار تومورها
- بررسی نشت پروتزهای سیلیکونی
- روش تکمیلی برای بررسی پستان
- بررسی قسمت های عمیق تر در ریه و ناحیه زیربغل
- بررسی باقیمانده تومورها در MRI با تزریق کنتراست
- در بیمارانی که کاندید شیمی درمانی قبل عمل میشوند جهت بررسی سیر پاسخ به درمان
- در افراد با خطربالای بروز کانسر، مانند سابقه فامیلی، سندرم های ارثی، سابقه رادیوتراپی سر و گردن به علت طاسی یا لنفوم ام ار ای روش ارجح بررسی سالانه است.
ام آر آنژیوگرافی و ام آر ونوگرافی از کلیه عروق MRA.MRV
ام ار ای در آنژیوگرافی سرخرگ ها تحت عنوان MRA و در سیاه رگ ها به صورت MRV شناخته می شود. این موضوع به ویژه در بررسی وضعیت انسداد و گرفتگی رگ های مختلف ناحیه سر و گردن و سایر عروق مورد استفاده قرار می گیرد.
ام آر اسپکتروسکوپی مغز MR Spectroscopy
طیف سنجی رزونانس مغناطیسی (MR) آزمایشی برای اندازه گیری تغییرات بیوشیمیایی در مغز و به خصوص، تشخیص وجود تومورها است. درحالی که تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) محل آناتومیکی تومور را مشخص می‌کند، طیف سنجی MR به مقایسه ترکیب شیمیایی بافت طبیعی مغز و بافت غیر طبیعی تومور می پردازد. این آزمایش همچنین می تواند برای تشخیص تغییرات بافتی که در سکته مغزی و صرع به وجود می‌آیند، مورد استفاده قرار گیرد. ام آر اس روش تصویربرداری ویژه ایی است که به وسیله آن می توان به محتوای داخلی ضایعات در داخل بدن پی برد؛ به این روش، نمونه برداری غیر تهاجمی نیز گفته می شود.
برخی از کاربردهای ام آر اس در مغز (MRS) عبارتند از:
- تعیین خوش خیم و بدخیم بودن توده
- تمایز بین تومور و سکته مغزی
- تشخیص ام اس
- بررسی سیر درمانی تومور مورد نظر
- تشخیص محل تولید تشنج و صرع
- افتراق تومور اولیه مغز از متاستاز (از جاهای دیگر به مغز رسیده باشد)
- تشخیص آلزایمر
- بیماریهای متابولیک
ام آر انتروگرافی MRE
این آزمون برای بررسی روده باریک توسط MRI است که بیماری های مربوط به روده باریک را بررسی می کند. در مواردی چون بیماری کرون (Crohnsdisease) و سایر بیماری های التهابی روده، عفونت روده، خونریزی از سیستم گوارشی با منبع نامشخص، تومور، آبسه و فیستول روده و انسداد روده درخواست انجام MRI Enterography می شود. این روش کاملا غیرتهاجمی بوده و هیچ عوارضی برای بیمار ایجاد نمی کند.
ام آر آی عملکردی مغز Functional MRI
FMRI نوعی تکنیک تصویربرداری در MRI برای اندازه گیری فعالیت مغز است. این روش می تواند برای تولید نقشه فعالیت مغزی استفاده شود که نشان می دهد در یک فعالیت شناختی خاص، کدام قسمت های مغز درگیر هستند. این تکنیک تصویر برداری از مغز دارای مزایای زیر است:
- غیر تهاجمی است.
- دارای دقت مکانی عالی و دقت زمانی خوب است.
کاربرد های FMRI:
- مشخص نمودن دقیق مناطق حیاتی قشر مغز
- ارزیابی فعالیت مغز در بیماریهایی مانند سکته، ضربه های مغزی و بیماری های پیشرونده (آلزایمر)
- ارزیابی خطرات بالقوه و برنامه ریزی پیش از جراحی در تومورهای مغزی
تراکتوگرافی اعصاب داخلی مغز DTI
یک تکنیک تصویر برداری از سیستم عصبی بر مبنای MRI است، که امکان دیدن مکان، جهت و آنیزوتروپی راه های عصبی مغز و نخاع (white matter tract) را می دهد. در این تکنیک با استفاده از انتشار مولکول های آب جهت فیبرهای عصبی در هر نقطه از تصویر محاسبه و بازسازی می شود.
Tractography (مسیریابی فیبر) چیست؟
در Tractography با استفاده از داده های DTI و الگوریتم های نرم افزاری، یک فیبر عصبی خاص را در تمام طول مسیر دنبال کرده و نمایش داده می شود.
تصویرسازی بردار انتشار (DTI) چه کاربردهایی دارد؟
- تعیین موقعیت یک فیبر عصبی خاص در ضایعات ماده سفید
- تعیین موقعیت تومور نسبت به دیگر فیبر های عصبی
- تعیین موقعیت فیبر های عصبی اصلی برای برنامه ریزی پیش از جراحی مغز و نخاع
- ارزیابی رشد فیبر های عصبی
- پژوهش و نقشه برداری در مورد نحوه اتصال فیبر های عصبی در مغز
ام آر آی جنین Fetal MRI
با استفاده از این روش می توان ناهنجاری های مغز مانند گشاد بودن بطن های مغزی، ناهنجاری منجر به انسداد مایع مغزی نخاعی، ستون فقرات و تومورهای این ناحیه مانند میلو مننگوسل (نوعی نقص در لوله عصبی جنین)، ناهنجاری های قفسه سینه مانند پاره و ناقص بودن دیافراگم را تشخیص داد.
