سونوگرافی کامل شکم و لگن چیست؟ مراحل، کاربردها و نکات مهم
سونوگرافی کامل شکم و لگن چیست؟ سونوگرافی شکم و لگن، به عنوان یکی از روش های تصویربرداری پزشکی غیرتهاجمی، نقش بسیار مهمی در تشخیص و ارزیابی طیف وسیعی از بیماری های دستگاه گوارش، ادراری و تولیدمثلی ایفا می کند. این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری دقیق از اندام های داخلی شکم و لگن تولید می کند که به پزشک امکان می دهد تا ساختار، اندازه و عملکرد این اندام ها را بررسی کند.
با توجه به مزایایی همچون عدم نیاز به تزریق ماده حاجب، عدم تابش اشعه ایکس و امکان انجام مکرر، سونوگرافی شکم و لگن به یکی از اولین و پرکاربردترین روش های تصویربرداری در تشخیص بیماری های این نواحی تبدیل شده است. در این مقاله از تهران ۱۰۱ به عنوان معتبرترین و با سابقه ترین مرکز سونوگرافی در تهران، به بررسی اصول سونوگرافی شکم و لگن، کاربردهای بالینی آن، انواع مختلف سونوگرافی و همچنین مزایا و محدودیت های این روش خواهیم پرداخت.
سونوگرافی شکم و لگن چیست؟
سونوگرافی شکم و لگن یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی و بدون درد است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر از اندام های داخلی شکم و لگن استفاده می کند. این روش به پزشکان اجازه می دهد تا ساختار، اندازه و عملکرد اندام هایی مانند کبد، کیسه صفرا، طحال، کلیه ها، مثانه، رحم، تخمدان ها و پروستات را بررسی کنند.
در این روش، یک ژل مخصوص روی پوست ناحیه مورد نظر مالیده می شود و سپس یک پروب (مبدل) کوچک روی پوست حرکت داده می شود. این پروب امواج صوتی را به داخل بدن ارسال می کند و امواج بازتاب شده توسط کامپیوتر به تصاویر تبدیل می شوند. سونوگرافی شکم و لگن برای تشخیص طیف وسیعی از بیماری ها، از جمله کیست ها، تومورها، سنگ های کلیه، عفونت ها و اختلالات باروری استفاده می شود.
بیشتر بخوانید : سونوگرافی کبد چیست؟
کاربردهای سونوگرافی شکم و لگن
سونوگرافی شکم و لگن یک روش تشخیصی، بدون درد و غیرتهاجمی بوده و به پزشک کمک می کند تا بسیاری از بیماری ها و اختلالات را در این نواحی تشخیص دهد. کاربدهای سونوگرافی شکم و لگن به شرح زیر است:
- بررسی اندام های داخلی: سونوگرافی شکم به پزشک اجازه می دهد تا اندازه، شکل و بافت کبد، کیسه صفرا، طحال، لوزالمعده، کلیه ها، مثانه و آئورت شکمی را ارزیابی کند. این امر در تشخیص بیماری هایی مانند کیست ها، تومورها، سنگ های کلیوی و صفراوی، التهاب و بزرگ شدن اندام ها بسیار مفید است.
- بررسی بیماری های کبدی: سونوگرافی یکی از روش های اصلی برای ارزیابی بیماری های کبدی مانند سیروز، هپاتیت و تومورهای کبدی است. این روش به پزشک کمک می کند تا اندازه، بافت و جریان خون در کبد را بررسی کند.
- بررسی بیماری های کیسه صفرا: سونوگرافی به راحتی می تواند سنگ های صفراوی، التهاب کیسه صفرا (کلسیستیت) و کیست های صفراوی را تشخیص دهد.
- بررسی بیماری های پانکراس: سونوگرافی می تواند به تشخیص التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)، تومورهای لوزالمعده و کیست های لوزالمعده کمک کند.
- بررسی بیماری های کلیوی: سونوگرافی به پزشک اجازه می دهد تا اندازه، شکل و بافت کلیه ها را بررسی کرده و سنگ های کلیوی، کیست های کلیوی و تومورهای کلیوی را تشخیص دهد.
- بررسی بیماری های مثانه: سونوگرافی می تواند به تشخیص سنگ های مثانه، تومورهای مثانه و بزرگ شدن پروستات در مردان کمک کند.
- بررسی بارداری: سونوگرافی یکی از روش های اصلی برای بررسی سلامت جنین در طول بارداری است. این روش به پزشک اجازه می دهد تا تعداد جنین ها، ضربان قلب جنین، رشد جنین و وجود هرگونه ناهنجاری را ارزیابی کند.
- بررسی درد شکم: سونوگرافی می تواند به تشخیص علت درد شکم کمک کند، مانند آپاندیسیت، کیست های تخمدان، سنگ های کلیوی یا مشکلات روده ای.
- بررسی دستگاه تولید مثل: سونوگرافی لگن به پزشک اجازه می دهد تا رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ را بررسی کرده و کیست های تخمدان، فیبروم های رحمی، تومورهای رحمی و سایر اختلالات دستگاه تولید مثل را تشخیص دهد.
بهترین زمان برای انجام سونوگرافی شکم و لگن چه زمانی است؟
بهترین زمان برای انجام سونوگرافی شکم و لگن بسته به هدف از انجام این سونوگرافی و اندام مورد بررسی متفاوت است. برای بررسی دقیق تر اندام های لگن در زنان، خصوصا رحم و تخمدان، بهترین زمان بین روزهای ۴ تا ۹ سیکل قاعدگی است. در این دوران، تصویر سونوگرافی واضح تر بوده و امکان تشخیص دقیق تر وجود دارد. اما برای بررسی سایر اندام های شکمی مانند کبد، کلیه ها و کیسه صفرا، سونوگرافی را می توان در هر زمانی از ماه انجام داد. البته پزشک معالج با توجه به شرایط خاص شما، بهترین زمان را برای انجام سونوگرافی تعیین خواهد کرد.
روش انجام سونوگرافی شکم و لگن
سونوگرافی شکم و لگن معمولاً توسط یک تکنسین آموزش دیده انجام می‌شود. این روش به صورت زیر انجام می‌شود:
شما روی یک تخت مخصوص دراز می‌کشید.
تکنسین ناحیه مورد نظر را به ژل مخصوص آغشته می‌کند.
یک مبدل کوچک و دستی به نام ترانسدیوسر را روی ژل می‌گذارد و آن را به آرامی در اطراف ناحیه مورد نظر حرکت می‌دهد.
مبدل امواج صوتی را به داخل بدن می‌فرستد و امواج بازتاب‌شده را دریافت می‌کند.
تصاویر حاصل از امواج بازتاب‌شده توسط یک کامپیوتر پردازش می‌شوند و روی یک مانیتور نمایش داده می‌شوند.
برای چه مواردی باید سونوگرافی شکم ولگن انجام داد؟
در اینجا برخی از دلایلی که ممکن است پزشک شما سونوگرافی شکم و لگن را توصیه کند آورده شده است:
- درد شکم یا لگن
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل
- تغییر در عادات روده ای
- مشکل در ادرار کردن
- خونریزی از واژن یا مقعد
- سابقه خانوادگی بیماری های مرتبط با شکم یا لگن
- بارداری
در برخی موارد، ممکن است پزشک شما از سونوگرافی شکم و لگن برای هدایت سایر روش های درمانی، مانند نمونه برداری از بافت یا بیوپسی استفاده کند.
انواع سونوگرافی شکم ولگن
تکنسین سونوگرافی با توجه به تجویز پزشک می تواند سونوگرافی شکم و لگن را به روشهای مختلفی انجام دهد:
سونوگرافی شکمی
سونوگرافی شکمی رایج ترین روش سونوگرافی لگن است. در این روش، یک ژل مخصوص روی شکم بیمار مالیده می شود و یک پروب سونوگرافی روی آن قرار می گیرد. پروب امواج صوتی را به بافت های لگنی ارسال می کند و امواج بازتابنده توسط یک کامپیوتر به تصاویر تبدیل می شوند.
سونوگرافی واژینال
در این روش، یک مبدل مخصوص به داخل واژن وارد می شود. این روش برای بررسی اندام های زنانه، مانند رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ، استفاده می شود.
سونوگرافی رکتال
سونوگرافی رکتال یک روش دقیق تر برای تصویربرداری از اندام های لگنی مردان است. در این روش، یک پروب سونوگرافی کوچک به داخل راست روده وارد می شود. پروب می تواند امواج صوتی را از نزدیک به اندام های لگنی ارسال کند و تصاویر واضح تر و دقیق تری ایجاد کند.
آمادگی های لازم برای سونوگرافی شکم ولگن
آمادگی های قبل از سونوگرافی شکم و لگن به نوع سونوگرافی و اندام های مورد بررسی بستگی دارد. به طور کلی، آمادگی های زیر برای انجام سونوگرافی شکم و لگن توصیه می شود:
- ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتایی
در این مدت فقط مایعات شفاف مانند آب، چای و قهوه بدون شیر و قند مجاز است. غذاهای چرب، پرادویه و نفاخ مانند حبوبات، سبزیجات خام، میوه ها، لبنیات و نوشابه های گازدار می توانند باعث ایجاد نفخ و کاهش کیفیت تصاویر سونوگرافی شوند.
- مصرف داروهای ضد نفخ
در صورت داشتن نفخ یا یبوست، پزشک ممکن است مصرف داروهای ضد نفخ مانند دایمتیکون را توصیه کند. این داروها می توانند به کاهش نفخ و بهبود کیفیت تصاویر سونوگرافی کمک کنند.
- پر کردن مثانه
در برخی موارد، مانند سونوگرافی کلیه ها و مثانه، لازم است مثانه پر باشد. در این صورت، یک ساعت قبل از سونوگرافی باید شروع به نوشیدن آب کنید تا مثانه شما پر شود.
- در صورت بارداری، اطلاع به پزشک
در صورت بارداری، باید قبل از انجام سونوگرافی به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از انواع سونوگرافی ها برای زنان باردار بی خطر هستند، اما برخی دیگر ممکن است مضر باشند.
سونوگرافی شکم و لگن معمولاً یک روش سریع و بدون درد است. این روش معمولاً در عرض ۳۰ دقیقه انجام می شود.
اگر برای شما هم بررسی وضعیت جنین و داشتن آگاهی و اطمینان از سلامت جنین اهمیت دارد با مراجعه به مرکز تصویربرداری تهران ۱۰۱ این اطمینان خاطر را برای خود فراهم کنید.سونوگرافی در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران۱۰۱ با به روزترین متد تصویربرداری تحت نظارت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته های مرتبط با کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته و جوابدهی آنلاین سریع و دقیق انجام می شود.
بهترین مرکز سونوگرافی شکم و لگن کجاست؟
آیا به دنبال یک مرکز سونوگرافی با کیفیت و دقیق برای بررسی سلامت شکم و لگن خود هستید؟ مرکز تصویربرداری تهران ۱۰۱، با بهره گیری از پیشرفته ترین تجهیزات تصویربرداری و تیمی مجرب از متخصصین رادیولوژی، بهترین گزینه برای شماست.
دستگاه های سونوگرافی ما با دقت بالا، تصاویر واضح و دقیقی از اندام های داخلی شکم و لگن شما ارائه می دهند. رادیولوژیست های ما با تجربه و دانش بالا، تصاویر را به دقت بررسی کرده و گزارش کاملی از وضعیت سلامت شما ارائه می دهند. با انتخاب مرکز تصویربرداری تهران ۱۰۱، به سلامت خود اهمیت می دهید. برای رزرو نوبت و کسب اطلاعات بیشتر، همین حالا با ما تماس بگیرید.
دستگاه سونوگرافی شکم و لگن دارای چه ویژگی هایی باید باشد؟
دستگاههای سونوگرافی برای اینکه تصاویری با کیفیت جهت تشخیص درست در اختیار قرار دهد باید دارای ویزگی هایی باشد که عنوان کرده ایم:
فرکانس بالا: فرکانس بالا باعث می‌شود که تصاویر سونوگرافی با وضوح بالاتری ایجاد شوند. این امر برای سونوگرافی شکمی که اغلب شامل بررسی اندام‌های داخلی بدن است، بسیار مهم است.
قدرت بالای خروجی: قدرت بالای خروجی باعث می‌شود که تصاویر سونوگرافی در عمق بیشتری قابل مشاهده باشند. این امر برای سونوگرافی شکمی که اغلب شامل بررسی اندام‌های داخلی بدن است، بسیار مهم است.
دارای تکنولوژی‌های جدید: تکنولوژی‌های جدید سونوگرافی می‌توانند تصاویر سونوگرافی را با وضوح و دقت بالاتری ایجاد کنند.
سونوگرافی شکم و لگن در اقایان
سونوگرافی لگن در آقایان برای بررسی اندام های لگن، از جمله پروستات، بیضه ها و وزیکول های منی استفاده می شود. این یک روش ایمن و بدون درد است که اغلب برای تشخیص بیماری های لگن مانند سرطان پروستات، عفونت های ادراری و ناباروری استفاده می شود.
سونوگرافی شکم و لگن چگونه انجام می شود؟
سونوگرافی شکم و لگن یکی از رایج ترین روش های تصویربرداری پزشکی است که برای ارزیابی دقیق اندام های داخلی شکم و لگن استفاده می شود. این روش غیرتهاجمی و بدون درد بوده و به پزشک اجازه می دهد تا تصاویری واضح و دقیق از این نواحی بدست آورد.در این روش، از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می شود که برای چشم غیر قابل رویت هستند. این امواج صوتی از طریق یک دستگاه مخصوص به نام ترانسدیوسر (پروب) به بدن ارسال می شوند. ترانسدیوسر این امواج را به بدن تابیده و امواج بازتاب شده را دریافت می کند. سپس، این امواج بازتاب شده به سیگنال های الکتریکی تبدیل شده و توسط کامپیوتر به تصاویر تبدیل می شوند.
برای انجام سونوگرافی شکم و لگن، بیمار معمولاً به پشت روی تخت دراز می کشد. پزشک یک ژل مخصوص روی ناحیه مورد نظر می مالد. این ژل به انتقال بهتر امواج صوتی از دستگاه به بدن کمک می کند. سپس، پزشک ترانسدیوسر را روی شکم حرکت می دهد تا تصاویری از اندام های داخلی تهیه کند. در طول انجام سونوگرافی، ممکن است از بیمار خواسته شود که نفس خود را حبس کند یا موقعیت بدنش را تغییر دهد تا تصاویر واضح تری بدست آید.
به نقل از وبسایت ایده گستر قدرت که آیا سونوگرافی شکم شامل رحم و تخمدان می‌شود؟
پاسخ به پرسش بالا مثبت است. سونوگرافی شکم اغلب با نام سونوگرافی لگن هم خوانده می‌شود و بر روی اندام‌های تناسلی نیز تمرکز دارد. به طور معمول از این روش سونوگرافی برای ارزیابی وضعیت سلامت رحم و تخمدان‌ها استفاده می‌کنند.سونوگرافی شکم را می‌توان با استفاده از روش ترانس شکمی انجام داد جایی که پروب اولتراسوند روی شکم قرار می‌گیرد. روش ترانس واژینال نیز به گونه‌ای است که یک پروب تخصصی برای مشاهده وضعیت اندام‌های لگنی وارد واژن می‌شود. روش ترانس واژینال اغلب تصاویر دقیق‌ترین از رحم و تخمدان ارائه می‌دهد.
آیا سونوگرافی شکم ولگن عوارضی به دنبال دارد؟
سونوگرافی شکم و لگن یک روش ایمن و بدون عارضه است که حتی در صورت نیاز برای بانوان باردار نیز انجام می شود. در موارد نادر، ممکن است عوارض خفیفی مانند کبودی یا سوزش در محل قرارگیری ژل ایجاد شود.
سونوگرافی شکم و لگن در بانوان و در دوره پریود
انجام سونوگرافی شکم و لگن در زمان پریودی امکان پذیر است و هیچ محدودیتی برای انجام این نوع سونوگرافی در زمان پریودی وجود ندارد. با این حال، در برخی موارد، ممکن است پزشک توصیه کند که سونوگرافی را در زمان دیگری انجام دهید. به عنوان مثال، اگر قصد دارید که برای بارداری اقدام کنید، پزشک ممکن است توصیه کند که سونوگرافی را در زمان دیگری انجام دهید تا نتایج دقیق تر باشد.
در زمان پریودی، رحم و تخمدان ها پر از خون هستند. این می تواند باعث شود که تصاویر سونوگرافی واضح تر نباشند.
سخن پایانی سونوگرافی کامل شکم و لگن چیست؟
سونوگرافی شکم و لگن به عنوان یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی و ایمن، نقش بسیار مهمی در تشخیص زودهنگام و دقیق طیف وسیعی از بیماری های شکمی و لگنی ایفا می کند. با پیشرفت تکنولوژی، این روش به ابزاری قدرتمند در دست پزشکان تبدیل شده است تا بتوانند با اطمینان بیشتری به تشخیص و درمان بیماری های مختلف بپردازند. با این حال، به یاد داشته باشیم که سونوگرافی تنها یکی از روش های تشخیصی است و برای رسیدن به یک تشخیص قطعی، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات و بررسی های تکمیلی باشد. توصیه می شود که افراد به طور منظم و بر اساس توصیه پزشک خود، نسبت به انجام سونوگرافی اقدام کنند تا از سلامت خود اطمینان حاصل کنند.
